تفاوت برائت پزشکی و رضایت ، براساس ماده ۱۵۸ قانون مجازات اسلامی، تحصیل رضایت برای اعمال جراحی و طبی باعث می‌شود این اعمال قابل مجازات نباشد. زیرا هیچ کس حتی پزشک حق ندارد بدون رضایت بیمار یا ولی وی با چاقوی جراحی در بدن او جراحت ایجاد کند. درغیر این صورت به جز موارد فوری جرم تلقی می‌شود. در ماده ۴۹۵ اشاره شد، اخذ «برائت» ناظر به عدم مسئولیت پزشک برای پرداخت خسارت ناشی از نتایج معالجات وی است. قانون مجازات اسلامی عنصر مادی تخلفات پزشکی را به صورت فعل و ترک فعل پیش‌بینی کرده است.
هرگاه پزشک در معالجاتی که انجام می‌دهد موجب تلف یا صدمه بدنی شود، ضامن دیه است … و در رابطه با ترک فعل در ماده ۲۹۵ همین قانون: هرگاه کسی فعلی که انجام آن را برعهده گرفته یا وظیفه خاصی را که قانون برعهده او گذاشته است، ترک کند و به سبب آن، جنایتی واقع شود، چنانچه توانایی انجام آن فعل را داشته باشد، جنایت حاصل به او مستند می‌شود و حسب مورد عمدی، شبه عمدی، یا خطای محض است مانند اینکه پزشک یا پرستار، وظیفه قانونی خود را ترک کند.
